چگونه شمرده صحبت کنیم ؟

چگونه شمرده صحبت کنیم , یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در سخنرانی است.  گنگ و نامفهوم صحبت کردن و همچنین تند حرف زدن روی دیگر این سکه است. این موضوع از زوایای گوناگون قابل بررسی است.

 عوامل گوناگونی در موضوع تاثیر دارند که در این مقاله، عوامل موثر را بررسی می کنیم و زوایای پیدا و پنهان آن را می کاویم.

 تند حرف زدن ، کند حرف زدن، گنگ و نامفهوم حرف زدن ، هیجان ، استرس و اضطراب بیش از اندازه ، تلفظ غیردقیق و غلط مخرج حروف ، ضعف گرامری زبان فارسی، ضعف دایره واژگان کاربردی، ضعف صدا، فکر نامنظم و ذهن پریشان و غیرمتمرکز از جمله عواملی است که تاثیرگذار است .

1- سرعت حرف زدن

 اولین موضوعی که در چگونه شمرده صحبت کنیم  به ذهن متبادر می شود سرعت حرف زدن است  . نکته بعد، این است که ما با چه سرعتی باید صحبت کنیم؟ آیا سرعت استانداردی وجود دارد که باید رعایت کرد؟ به طور مثال در زبان فارسی چند کلمه در دقیقه می توان صحبت کرد؟

برای تعداد کلماتی که می توان در دقیق بیان کرد ، آمارهای متفاوتی وجود دارد . عموم پژوهشگران اعدادی بین 100 تا 150 کلمه در دقیقه را ذکر کرده اند اما نکته اینجاست که هیچ کسی نمی تواند هنگام صحبت کردن کلمات خود را شمارش کند .

به فرض اینکه شما به صورت تمرینی این کار را انجام دهید و صدای خود را در دقیقه های مختلف ضبط کنید و با میانگین گرفتن، این عدد را به دست بیاورید.

و اگر این عدد عدد بالایی باشد، از چه طریقی می توان این میانگین را اصلاح کرد ؟ به نظر می رسد باید به دنبال راه دیگری برای به دست آوردن سرعت مناسب در حرف زدن باشیم که قابل تمرین و اندازه گیری باشد.

سرعت سخنرانی :

اگر شما یک سرعت استاندارد برای حرف زدن در نظر بگیرید، ما در دو سوی آن، افرادی را داریم که تند حرف می زنند و یا برعکس کسانی را داریم که کند حرف می زنند. نه تند حرف زدن و نه کند سخن گفتن ، هیچکدام مطلوب نیست.

وقتی شما با سرعتی بیش از اندازه صحبت می کنید، مانند قطار سریع السیری که در هیچ ایستگاهی توقف ندارد، مخاطب را جا می گذارید. مخاطب نمی تواند با سرعت سخنان شما پیش برود و از سخن و کلام و مفهوم و معنای سخن شما جا می ماند و این دقیقا زمانی است که از شما می خواهد شمرده صحبت کنید. 

در سوی مقابل کسانی که پایین تر از سرعت لازم صحبت می کنند هم مخاطب را دچار مشکل می کنند ولی نه مانند حالت اول، بلکه در این حالت حوصله مخاطب سررفته و احساس کسلی و بی حوصلگی می کند و تمایلی به دنبال کردن صحبت های شما ندارد. 

فراموش نکنید که سرعت حرف زدن مانند سرعت رانندگی است. به این معنی که یک سرعت ثابت مدنظر نیست. در مورد رانندگی سرعت ماشین در موقعیت های متفاوت مثلا در شب یا روز، اتوبان ها و آزادراه ها، خیابان های شهری و خارج شهری و همچنین نوع جاده ها متفاوت است. در مورد سخنرانی هم وضع به همین منوال است.

با توجه به قالب سخنرانی و همچنین موضوع سخنرانی و همچنین در قسمت های مختلف سخنرانی می تواند متفاوت باشد. منظورم از بیان این موضوع آن است که ما در سخنرانی مانند رانندگی به دنبال سرعت ثابت نیستیم، به دنبال سرعت مناسب نسبت به موقعیت های مختلفی هستیم که یک سخنران در آن قرار دارد.

چگونه آرام و شمرده صحبت کنیم ؟

مشکل و معضل اصلی و اساسی کسانی که تند حرف می زنند و به عبارت ساده تر سرعت حرف زدنشان زیاد است ، در تلفظ ناصحیح و غیردقیق حروف است . اما مشکل کسانی که کند حرف می زنند و به عبارت دیگر سرعت حرف زدنشان کند است ، دایره واژگان کاربردی ضعیفشان است.

2- گنگ و نامفهوم صحبت کردن

علت اینکه وقتی سخنان بعضی افراد را می شنویم و مطلب خاصی دستگیرمان نمی شود چیست؟ گنگ و نامفهوم صحبت کردن می تواند دلایل گوناگونی داشته باشد. سریع حرف زدن و تلفظ ناصحیح و غیردقیق حروف و کلمات، ضعف گرامر زبان، ضعف صدا، ذهن پریشان و نامنظم از جمله دلایل این موضوع است .

 الف: یکی از مواردی که سخنرانی و سخن گفتن شما را گنگ و نامفهوم می کند سریع حرف زدن است.

همانطور که در قسمت قبل توضیح دادم دلیل اصلی سریع حرف زدن ، تلفظ غیر دقیق مخرج حروف است . اگر شما مخرج تمامی حروف را درست و دقیق تلفظ کنید ، هرگز نمی توانید از حد مجاز تندتر و سریعتر صحبت کنید. به عبارت دیگر همه کسانی که سریع حرف می زنند در واقع برخی از حروف را تلفظ نمی کنند و یا اینکه بسیار ضعیف تلفظ می کنند و همین امر است که به آن ها اجازه می دهد از سرعت مجاز تجاوز کنند.

یکی از بهترین و مطمئن تمرین ها برای برطرف کردن سریع حرف زدن ، تمرین های تنفسی ، تمرین با شمعک و متن خوانی و شعر خوانی است. تمرین تنفسی باعث می شود کنترل روی نفس بیشتر شود و میزان اضطراب و استرس هنگام سخن گفتن ، به راحتی مدیریت شود. تمرین های شمعک با تمرکز روی عضلات زبان و لب ها باعث تقویت این دو عضله و افزایش کیفیت گفتار می شود.

در متن خوانی و شعر خوانی به عنوان دو تمرین کاملا کارگاهی، با اجرای تنفس صحیح هنگام سخنرانی و تلفظ دقیق، مشکل سریع حرف زدن به راحتی برطرف می شود.

ب: ضعف گرامر زبانی هم در برخی موارد به این موضوع دامن می زند

در بسیاری مواقع اتفاق افتاده است که استفاده ناصحیحح و نابجا از کلمات و همچنین عدم رعایت اصول اساسی دستور زبان در جمله سازی ، سبب می شود سخنان شما گنگ و نامفهوم به نظر برسد. به عنوان مثال برخی افراد هنگام حرف زدن از چندین جمله مرکب استفاده می کنند بدون آنکه فعل های مناسب در سخنان آن ها مشهود باشد.

برخی از افراد هم به دلیل ترس از سخن گفتن ، سعی کرده اند تا آنجا که می شود از حرف زدن پرهیز کنند و به تدریج تسلطشان را بر کلمات و دستور زبان از دست داده اند. این افراد اگر جایی مجبور به سخن گفتن شوند، نمی توانند شمرده صحبت کنند و تپق های زیاد و کمبود دایره واژگان کاربردی می تواند آسیب زیادی را به نحوه سخن گفتن آن ها وارد کند.

ج: یکی از مواردی دیگری که اهمیت زیادی هم در نامفهوم به نظر رسیدن سخنرانی شما دارد ، قوت و قدرت صدای شماست.

وقتی صدای سخنران ضعیف باشد بسیاری از کلمات به گوش مخاطب نمی رسد و مخاطب را از درک سخنان سخنران عاجز و ناتوان می کند. تمرینات منظم صداسازی در این زمینه می تواند بسیاری از مشکلات را برطرف کند.

 تقریبا می توانم بگویم 99 % افرادی که من در کلاس های آموزشی و کارگاهی آموزش داده ام ، از صدای خوب و مناسبی برخوردار بودند. تنها مشکل آن ها تمرین نکردن و تربیت نکردن صدا بود ! عضلات بسیاری در تولید صدای مناسب نقش دارند و کارکرد نامناسب و یا ضعیف هر کدام از این عضلات می تواند باعث ضعف صدا شود.

 به عبارت دقیق تر صدای تربیت شده و حرفه ای ، صدایی است که تمامی عضلاتی که باید در چرخه تولید صدا نقش داشته باشند ، درست کار کرده اند و برعکس صدای ضعیف به معنای ضعف کارکرد عضلاتی است که در تولید صدا نقش دارند. عضلات ناحیه شکمی، عضله دیافراکم، عضلات بین دنده ای شکمی، عضلات ناحیه قفسه سینه ، عضلات ناحیه پشت، کمر و شانه ها ، عضلات گردن و همچنین عضله زبان و لب ها تاثیر به سزایی در تولید صدای مناسب دارند .

تمرین های منظم صداسازی و تنفس که منجر به کارکرد بهینه این عضلات می شود ، می تواند در مدت زمان چندماهه ، کیفیت صدای شما را صدچندان کند . نکته مهم در این تمرین ها ، نظم و استمرار در انجام آن هاست . مقصود و منظور از تمرین ، کاری است که منظم و به صورت روزانه و حداقل به مدت چندماه انجام می شود.

د: آخرین موردی که در موضوع می توان به آن پرداخت ذهن پریشان و نامنظم سخنران و سخنور است . در بسیار از موارد اتفاق می افتد که خود سخنران نسبت به موضوع مورد سخنرانی تسلط فکری و معرفتی ندارد .

اگر شما ندانید که چه می خواهید بگویید و به زوایای پیدا و پنهان موضوع سخنرانی تسلط نداشته باشید، سخنان شما برای مخاطب شفاف و روشن نمی شود و مخاطب احساس گیجی و گنگی می کند.

 هر قدر قدرت تفکر بیشتر باشد و شما دارای فکر قدرتمند و ذهن منظم و طبقه بندی شده و تفکیک شده نسبت به موضوعات معرفتی باشید، به همان میزان سخنان شما هم از شفافیت و روانی مناسبی برخوردار خواهد بود. 

کلام و سخن فصیح و بلیغ صرفا به معنای آرام حرف زدن و یا تلفظ دقیق و صحیح کلمات و حروف نیست، بلکه نظام مندی و نظم و نسق سخن و کلام نیز از اهمیت زیادی برخوردار است. زمانی مخاطب شما کلام و سخن شما را شمرده می داند که علاه بر سرعت مناسب و تلفظ صحیح و دقیق، از یک پیوستگی و نظمی دقیق ذهنی نیز برخوردار باشد و او بتواند سخنان شما در حوزه های مختلف را به هم ربط دهد.